اثرات پنهان آلودگی هوا بر ابتلا به آلزایمر
چگونه آلودگی هوا مغز را گرفتار پیری زودرس می کند؟
به گزارش رژیم آسان، رییس انجمن علمی سالمندی ایران با هشدار نسبت به دستاوردهای پنهان آلودگی هوا بر مغز و سلامت شناختی، اظهار کرد: آلودگی هوا فقط موجب سرفه، خس خس یا سوزش چشم نمی شود؛ بلکه شواهد علمی نشان میدهد قرارگیری طولانی مدت در هوای آلوده می تواند خطر مبتلاشدن به زوال شناختی و آلزایمر را بین 10 تا 60 درصد افزایش دهد.
دکتر احمد دلبری در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: التهاب مزمن مغز، یکی از دستاوردهای مستقیم آلودگی هواست. ذرات ریز معلق ـ خصوصاً PM2.5 ـ آن قدر کوچک اند که از ریه وارد خون می شوند و حتی از مسیر عصب بویایی می توانند مستقیماً به مغز برسند. این ورود خاموش، آغازگر روند تخریب عصبی است؛ روندی که ممکنست سال ها بی علامت بماند.
بگفته دلبری، آلاینده ها از چند مسیر هم زمان به مغز لطمه می زنند:
ایجاد التهاب مزمن در سلول های عصبی
این التهاب مانند «سوختن آرام» در مغز عمل می کند و یکی از مهم ترین محرک های پیری سلولی است.
ایجاد استرس اکسیداتیو شدید
یعنی تجمع رادیکال های آزاد که به بافت عصبی لطمه می زند.
تضعیف سد خونی–مغزی
این سد محافظ، مغز را از سموم نگه می دارد؛ وقتی ضعیف شود، ذرات آلاینده آسان تر وارد مغز می شوند.
افزایش رسوب پروتئین های آمیلوئید و تاو
دو پروتئینی که به عنوان «امضای زیستی» بیماری آلزایمر شناخته می شوند.
دلبری با اشاره به اینکه این تغییرات کم کم موجب اختلال در مدارهای حافظه و تمرکز می شود، اظهار داشت: بنابراین است که در شهرهای آلوده، شیب کاهش حافظه سریع تر اتفاق می افتد.
چه کسانی بیشترین لطمه را می بینند؟
دلبری خاطرنشان کرد: برمبنای پژوهش های پخش شده در Nature و JAMA Neurology، سالمندان، افراد دارای ژن حساسیت زا (APOE4) یا سابقه خانوادگی آلزایمر، بیماران قلبی–عروقی و ریوی، خردسالان (به دلیل تکامل ناقص سد خونی–مغزی)، افرادی که سال ها در کلان شهرهای آلوده زندگی کرده اند و آنهایی که ساعات زیادی در ترافیک یا فضای باز هستند بالاتر از دیگران در معرض اثرات شناختی آلودگی هوا قرار دارند.
کدام علایم باید ما را حساس کند؟
علائمی مانند سردردهای مکرر، مه ذهنی (عدم وضوح فکر و اختلال تمرکز)، پرش فکر و تمرکز، خستگی ذهنی زودرس، فراموشی های ریز و بی قراری یا خواب سطحی تشخیص قطعی نیستند، اما بگفته دلبری، «زنگ خطر» محسوب می شوند و اگر در ایام آلوده بیشتر می شوند، باید جدی گرفته شوند.
وی تاکید کرد: این علایم به طور معمول به آلودگی نسبت داده نمی شوند، اما در پژوهش های جدید، ارتباط مستقیم شان با آلودگی هوا ثابت شده است.
دلبری در این راستا برای روزهای آلوده چهار اقدام سریع و مهم را همچون استفاده از ماسک استاندارد N95 در فضای باز نه ماسک پارچه ای یا جراحی؛ بسته نگه داشتن درها و پنجره ها و تهویه ی صحیح خانه(در روزهای آلوده، هوای بیرون بدتر از داخل است)؛ تغذیه ضدالتهاب شامل ماهی های چرب، امگا۳، سبزیجات برگ سبز، زردچوبه، مغزدانه ها و میوه های رنگی و پرهیز از ورزش در فضای باز (ورزش در آلودگی، میزان جذب آلاینده ها را چند برابر افزایش می دهد؛ فقط در محیط بسته و تمیز ورزش کنید) را سفارش کرد.
ایشان سپس به راهکارهای طولانی مدت برای صیانت از مغز نیز اشاره داشت و در این زمینه اظهار داشت: استفاده از تصفیه هوا در منزل، کاهش قندهای ساده (چای شیرین، نان سفید…) که التهاب را تشدید می کنند، خواب کافی و پایدار، تقویت ظرفیت قلب و ریه (پیاده روی سریع در ایام سالم) کاهش زمان حضور در ترافیک و کنار اتوبان ها سفارش می شود.
دلبری در آخر اظهار داشت: آلودگی هوا فقط مسئله ریه نیست؛ مغز را تا ۱۰ سال زودتر پیر می کند و اگر سبک زندگی تغییر کند، حتی در هوای آلوده هم می توان از مغز محافظت کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب