در گفت وگو با رژیم آسان اعلام شد
افت شناسایی موارد سل در کشور به سبب کرونا
رژیم آسان: رییس اداره کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، پاندمی کرونا را عاملی برای بی نظمی در شناسایی موارد مبتلا به سل معرفی نمود و علل افزایش احتمالی آمار مبتلایان به این بیماری در کشور طی سال آتی را تشریح نمود.
دکتر مهشید ناصحی در گفت و گو با ایسنا، درباره شعار امسال روز جهانی سل، اظهار داشت: در سال ۲۰۲۱ شعار «وقت طلاست؛ و هر روز فرصتی برای نجات زندگی های بیشتر... بیایید بیماری سل را جدی بگیریم» انتخاب شده است که بیان کننده اهمیت توجه به بیماری سل و شناسایی بیماران است.
"سل" چیست و کدام اندام ها را تحت تاثیر قرار می دهد؟ وی با اشاره به این که سل یک بیماری عفونی واگیر است که در اثر میکروبی به نام باسیل ایجاد می شود، بیان کرد: این بیماری می تواند به هر قسمتی از بدن انسان مانند استخوان ها، مفاصل، مغز، کلیه، پوست و... حمله و آنها را گرفتار کند، اما به سبب نیاز و علاقه زیاد این میکروب به اکسیژن، در ۸۰ درصد موارد ریه ها را هدف حمله خود قرار می دهد. این بیماری از گذشته های دور در کشورهای مختلف دنیا وجود داشته و در طول تاریخ موجب مبتلاشدن و مرگ انسان های زیادی شده است. چنانچه ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد آثار سل ستون مهره در مومیایی های مصری مشاهده شده است و یا ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد در قانون حمورابی به آن اشاره شده است.
"سل" همچنان مشکلی جهانی است او با اعلان اینکه سل هنوز هم یک مشکل جهانی به حساب می آید، اظهار نمود: هم اکنون حدود ۱.۷ میلیارد نفر در دنیا با میکروب سل آلوده شده اند و بدون آنکه احساس بیماری کنند میکروب سل را بصورت نهفته در بدن خود دارند. عواملی که سبب ضعف سیستم ایمنی می شوند موجب می گردند که باسیل سل از حالت نهفته خارج شده و سبب بیماری فعال سل در این افراد شود. هم اکنون سالیانه حدود ۱۰ میلیون نفر در دنیا به بیماری سل مبتلا می شوند و ۱.۵ تا ۲ میلیون نفر در اثر این بیماری جان خودرا از دست می دهند، در صورتیکه این بیماری قابل پیشگیری و درمان است. عواملی مثل فقر، مهاجرت، پوشش بهداشتی نامناسب در کشورهای گرفتار بحران و انتشار بیماری ایدز در جوامع، سبب توسعه بیماری سل در جهان شده است.
تنفس؛ راه اصلی انتقال "سل" وی راه اصلی انتقال باسیل سل را بوسیله هوا و تنفس معرفی نمود و اظهار داشت: هنگام عطسه، سرفه، حرف زدن و حتی خندیدن توسط بیمار مبتلا به سل ریوی، قطراتی ریز حاوی میکروب سل در هوا پراکنده می شوند که می توانند به مدت چند ساعت در هوا به حالت معلق باقی بمانند. اگر فردی سالم در هوای آلوده به این قطرات ریز، تنفس کند میکروب سل وارد ریه های وی خواهد شد. با این وجود برای انتقال بیماری، تماس طولانی و نزدیک با بیمار لازم است. بیماری سل در محیط های شلوغ، کوچک، بدون تهویه مناسب، کم نور و مرطوب بیشتر انتقال پیدا می کند. به یاد داشته باشید که میکروب سل توسط حشرات، خون، ظروف غذا خوری، لباس و ملحفه انتقال نمی یابد.
همه انواع سل قابل انتقال نیست ناصحی با ذکر این نکته که همه انواع سل قابل انتقال به دیگران نیستند یا حداقل قابلیت انتقال کمتری دارند، افزود: افراد مبتلا به سل ریوی عفونت زا محسوب می شوند، برای اینکه با هر عطسه یا سرفه تعداد زیادی میکروب را در هوا پراکنده کرده و می توانند موجب انتقال بیماری به دیگران شوند. که هر فرد مبتلا به سل ریوی مسری در صورت عدم درمان می تواند سالانه بطور متوسط میکروب بیماری را به ۱۰ تا ۱۵ فرد سالم انتقال دهد.
چه کسانی در معرض مبتلاشدن به "سل" هستند؟ وی ادامه داد: اغلب افراد بعد از ورود میکروب به ریه ها هیچگاه بیمار نمی شوند؛ برای اینکه سیستم دفاعی بدن آنها میکروب را مهار کرده و از تکثیر آن جلوگیری می کند و در حقیقت میکروب سل به حالت نهفته و غیر فعال در بدن آنان باقی می ماند و این عده علایم بیماری را نداشته و میکروب را به دیگران انتقال نمی دهند. از هر ۱۰ نفر که میکروب سل در بدنش وجود دارد تنها یک نفر در طول عمر خود ممکنست به بیماری فعال سل مبتلا شود. این مساله به سبب ضعیف شدن سیستم دفاعی بدن و به دنبال آن فعالیت مجدد و تکثیر میکروب اتفاق می افتد. همه افراد استعداد مبتلاشدن به سل را دارند، اما کودکان کم سن، افراد سالمند، افراد مبتلا به دیابت، سوء تغذیه، سرطان ها، نارسایی مزمن کلیه، ایدز و همین طور افرادی که داروهای ضعیف کننده سیستم دفاعی بدن (نظیر کورتون و داروهای ضد سرطان) استفاده می نمایند بیشتر از سایرین در معرض خطر مبتلاشدن به سل هستند.
علایم مبتلاشدن به "سل" او اشاره کرد: علایم بیماری سل بسته به محل گرفتاری در بدن متفاوت می باشد، اما علاقه زیاد میکروب سل به ریه ها موجب می شود که شایع ترین نوع بیماری، سل ریوی باشد که علائمی نظیر سرفه مداوم (به مدت۲ هفته یا بیشتر) که می تواند با خلط همراه باشد یا نباشد، تب، کاهش وزن، تعریق شبانه، بی اشتهایی، خستگی زودرس و ضعف عمومی و گاهی در مواردی که بیماری دیر تشخیص داده می شود درد قفسه سینه، تنگی نفس و خلط خونی دارند.
سل درمان پذیر است، اما... ناصحی با تاکید بر این که سل یک بیماری کاملا قابل درمان است، اشاره کرد: البته شرط درمان پذیری این است که بیمار داروهای ضد سل را با دقت، بطور کامل و منظم و به مدت حداقل ۶ ماه بطور روزانه مصرف کند؛ حتی اگر وی پیش از اتمام این مدت احساس بهبودی کرده باشد؛ در غیر این صورت میکروب های سل می توانند به ابر میکروب های مقاوم به درمان و بسیار خطرناک تبدیل شوند که دیگر با داروهای معمول سل درمان نخواهند شد. درمان سل، سرپایی است و بیمار جز در موارد خاص نیازی به بستری در بیمارستان ندارد. اغلب بیماران دو هفته بعد از شروع درمان موثر، خطر انتقال بیماری به دیگران را ندارند. مصرف نامنظم و ناکامل داروهای ضد سل خطرناک بوده و می تواند سبب عدم بهبود و یا بازگشت مجدد بیماری، تداوم انتقال بیماری به دیگران، مقاوم شدن میکروب های سل نسبت به داروهای موجود، پیشرفت بیماری و مرگ شود.
"سل" در سایه "کرونا" مغفول مانده است رییس اداره کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در ادامه صحبت هایش درباره تاثیر پاندمی کرونا بر شناسایی و روند درمان بیماران مسلول نیز اظهار داشت: کرونا باعث شده است ۲۸ درصد نسبت به سال پیش از کرونا افت شناسایی موارد سل را در کشور داشته باشیم و این یعنی سل در سایه کرونا مغفول مانده است. در طول بیش از یکسال و نیم اخیر که درگیر پاندمی هستیم، هرکسی که علایم بیماری تنفسی، سرفه و تب داشت، در وهله اول هم مردم و هم پزشکان به بروز بیماری کرونا شک می کردند، علاوه بر آن مراجعه بیماران نیز به مراکز درمانی به ویژه در ماه های اول همه گیری به سبب ترس از کرونا و سفارش های همگانی به محدود سازی مراجعات بیماران دارای علایم خفیف تر، کم شد. موارد مغفول مانده سل که امسال از شناسایی جا ماندند احیانا بعد از پیشرفت بیماری و تشدید علایم خودشان تدریجا به مراکز درمانی مراجعه خواهند کرد اما هنر ما شناسایی زودرس بیماری است تا اولا بیماران را قبل از لطمه های گسترده درمان کرده و ثانیا احتمال اننقال بیماری از این بیماران را به سایرین کاهش دهیم.
علایم سل مانند کرونا و آنفلوآنزا به سرعت عیان نمی شود وی ادامه داد: استفاده مردم از ماسک در خارج از منزل نقش پیش گیری از مبتلاشدن به سل را داشته است؛ ولی افراد خانواده در یک منزل ماسک نمی زنند و اگر کسی مبتلا به سل بوده و تشخیص داده نشده است، زمان طولانی تری داشته تا میکروب را بوسیله تنفسی به اعضای خانواده خود انتقال دهد؛ و علائم بیماری سل مانند کرونا و آنفلوآنزا به سرعت عیان نمی گردد و نگران هستیم تاثیر انتقال های اتفاق افتاده را با تاخیر چندماهه تا چند ساله مشاهده نماییم.
افزایش قیمت داروهای "سل" تحت تاثیر تحریم ها وی درباره تامین داروهای مبتلایان به سل، اظهار داشت: به سبب تحریم ها، متاسفانه قیمت تمام شده دارو برای ما بیش از گذشته شده است؛ اما خوشبختانه تابحال سیستم بهداشتی اجازه نداده است بیماری بدون دارو باقی بماند.
۴۲۳ آزمایشگاه میکروب شناسی مستقیم سل در کشور رییس اداره کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت درباره آزمایشگاه های تشخیصی رایگان سل در کشور، اظهار داشت: ۴۲۳ آزمایشگاه میکروب شناسی مستقیم سل در سطح کشور وجود دارد که این به آن معناست که در هر شهرستان حداقل یک آزمایشگاه وجود دارد و در شهرستان های دارای جمعیت بیشتر این تعداد بیش از یک آزمایشگاه است. همین طور ۵۱ آزمایشگاه کشت، ۱۰ آزمایشگاه منطقه ای و یک آزمایشگاه مرجع کشوری برای ارائه خدمات پیرامون بیماری سل وجود دارد. در حال حاضر تعداد آزمایشگاه هایی که به دستگاه تشخیص فوری مولکولی سل (به نام جین اکسپرت) مجهز هستند ۳۲ عدد است که خدمت رایگان ارائه می دهند.
احتمال افزایش آمار مبتلایان در سال آتی او درباره آمار مبتلایان به سل نیز اظهار داشت: احیانا در سال آتی با افزایش آمار موارد مواجه باشیم که دلیلهای مختلفی دارد. بیماران مغفول مانده با کاهش شدت کرونا شناسایی می شوند؛ از طرفی دو سوم ظرفیت آزمایشگاهی تشخیص فوری مولکولی که پیش تر به آن اشاره شد، ظرف مدت ۳ ماهه گذشته به سیستم بهداشتی کشور اضافه شده است و این روش نسبت به روش های معمول تشخیص سل از حسایت، دقت و سرعت بسیار بالاتری برخوردارست و به این علت احتمال شناسایی موارد مبتلا افزایش می یابد.
بیماریابی فعال سل در جمعیت مهاجران وی ادامه داد: از طرف دیگر ممکنست موج جدید مهاجرت ها از افغانستان به کشور ما هم بر میزان شیوع بیماری اثرگذار باشد، برای اینکه سیاست کشور بر انجام بیماریابی فعال سل در جمعیت مهاجران است و این بیماریابی فعال سبب افزایش شمار شناسایی شدگان می شود. در حقیقت قسمتی از افزایش احتمالی آمار مبتلایان در ماه ها و سال آتی ناشی از فراغت نسبی سیستم بهداشتی از فشار سنگین خدمات در رابطه با پاندمی کرونا و احیای توجه به سل خواهد بود.
استان های رکورددار سل ناصحی اظهار نمود: در سال ۱۳۹۹ تعداد ۵۶۶۶ مورد مبتلا به سل گزارش شده در کشور داشتیم که نسبت به سال ۹۸ حدود ۲۸ درصد کاهش داشته است. ۴۵ درصد تعداد یاد شده را زنان و مابقی را مردان می سازند و همین طور ۱۸ درصد این آمار مربوط به افراد غیر ایرانی است. همین طور استانهای سیستان و بلوچستان و گلستان رکورددار مبتلاشدن به سل هستند و بعد از آنها استانهای خراسان رضوی و گیلان در رتبه های بعدی قرار دارند.
تشخیص و درمان سل در کشور رایگان است رییس اداره کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در آخر صحبت هایش اشاره کرد: تشخیص و درمان سل فارغ از ملیت رایگان است که قسمتی از آن به دلیلهای بشر دوستانه است و بخش دیگر به این دلیل است که یک فرد مبتلا به سل ریوی می تواند ۱۰ تا ۱۵ نفر دیگر را در طول یکسال آلوده کند. بدین سبب بیمار صرف نظر از ملیتش می بایست هرچه سریع تر شناسایی و درمان گردد تا چرخه انتقال به سایر افراد جامعه متوقف شود.
منبع: رژیم آسان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب