همزمان با هفته سلامت تشریح شد
وضعیت مدیریت پسماندهای پزشکی در بیمارستان ها
به گزارش رژیم آسان رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ضمن اشاره به اقدامات صورت گرفته در حوزه مدیریت پسماندهای پزشکی و بیمارستانی در کشور، درباره وضعیت تفکیک این پسماندها، اظهار داشت: وضعیت فعلی در 89 درصد از بیمارستان های کشور خوب و متوسط ارزیابی می شود.
دکتر جعفر جندقی در گفت و گو با ایسنا، ضمن اشاره به رشد فزاینده جمعیت در دنیا و بر هم خوردن تعادل و نظم اجزای طبیعت، اظهار داشت: نتیجه این مورد حضور آلاینده های مختلف در آب، خاک و هوا است. در این میان تاثیرات نامطلوب پسماندها از زوایای مختلف بهداشتی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، ایمنی و... مورد توجه قرار گرفته است. تعدادی از اجزای پسماندهای شهری جزء پسماندهای خاص طبقه بندی می شوند و به لحاظ تفاوت در خاصیت های این پسماندها، مدیریت آنها نیازمند نگاه و روشی متفاوت می باشد. پسماندهای خدمات بهداشتی و درمانی از این گروه بوده و تحت عنوان پسماندهای ویژه تلقی می شوند.
او با تکیه بر این که مدیریت نامناسب این گروه می تواند علاوه بر آلودگی محیط زیست، به علت ماهیت شان موجب بروز نتایج جدی بهداشتی نظیر انتقال بیماری های مختلف نیز شوند، اظهار نمود: شکی نیست که مدیریت کارآمد این دسته مهم از پسماندها نیازمند همکاریهای بین بخشی در تمامی سطوح، تدوین سیاست ها و چارچوب های قانونی، آموزش کارکنان و ارتقای آگاهی های عمومی در سطوح عالی است.
وی اضافه کرد: برمبنای مصوبات قانون مدیریت پسماندها که مصوب سال ۱۳۸۳ است و آئین نامه اجرائی تصویبی هیئت وزیران در سال ۱۳۸۴ به استناد ماده (۲۲) قانون مدیریت پسماندها مصوب ۱۳۸۳، مدیریت اجرائی پسماندهای پزشکی به وزارت بهداشت واگذار شده است. در همین راستا کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست در سال ۱۳۸۶ به استناد ماده (۱۱) قانون مدیریت پسماندها مصوب ۱۳۸۳ ضوابط و روش های مدیریت اجرائی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته را در جهت دستیابی به اهدافی نظیر حفظ سلامت عمومی و محیط زیست در مقابل اثرات نامطلوب پسماندهای پزشکی، اطمینان از مدیریت اجرائی مناسب و ضابطه مند پسماندهای پزشکی، ایجاد رویه ای مناسب و ضابطه مند برای تولید، حمل، نگهداری، تصفیه، امحا و دفع پسماندهای پزشکی، بی خطرسازی و اقداماتی که خاصیت خطرناک بودن پسماند پزشکی را رفع کند.
او ضمن اشاره به این که برمبنای ضوابط و روش های مدیریت اجرائی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته، وزارت بهداشت مسئول نظارت بر اجرای ضوابط و روش های مصوب در این حوزه است، خاطرنشان کرد: همین طور برمبنای ماده ۴ ضوابط فوق، اجرای ضوابط و روش های مصوب برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که پسماندهای پزشکی را در هر شکلی تولید، تفکیک، جداسازی، جمع آوری، دریافت، ذخیره، حمل، تصفیه، دفع و یا مدیریت می کنند، الزامی است. درضمن برمبنای ماده ۶۲ " هر تولیدکننده پسماند پزشکی ویژه می بایست یکی یا ترکیبی از روش های بی خطرسازی، تصفیه و امحا را انتخاب و بعد از تأیید وزارت به اجرا گذارد. "
وی اضافه کرد: همین طور طبق ماده ۶۴ بی خطرسازی پسماندهای عفونی و تیز و برنده توسط مراکز عمده تولیدکننده پسماند پزشکی ویژه (مانند بیمارستان ها) و در شهرهای متوسط و بزرگ باید در محل تولید صورت گیرد تا مخاطرات ناشی از حمل و نقل و هزینه های مربوطه به حداقل برسد. در شهرهای کوچک و روستاها و مراکز کوچک، پسماندها می توانند در سایت مرکزی بی خطر شوند.
او پسماندهای پزشکی در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی را در چهار گروه طبقه بندی کرد و اظهار داشت: مدیریت پسماند عادی، مدیریت پسماند عفونی، مدیریت پسماند تیز و برنده و مدیریت پسماند شیمیایی و دارویی در این طبقه بندی قرار می گیرد.
جندقی درباب وظایف ساختاری نظارت بر کنترل پسماند پزشکی، بیان نمود: سیاست گذاری، برنامه ریزی، توسعه تحقیقات کاربردی و استفاده از تکنولوژی های جدید، ارائه خدمات تخصصی جهت حفظ و ارتقای سلامت انسان و محیط زیست، تدوین استانداردها، دستورالعمل ها و ضوابط و راهنماهای علمی و بومی مطابق شرایط کشور و انجام بازرسی ها، نظارت، پایش و ارزشیابی فعالیتهایی که منجر به کنترل یا حذف عوامل تهدید کننده سلامت جامعه می شود در این حوزه حائز اهمیت می باشد.
وی درباره اقدامات انجام شده در مدیریت پسماندهای پزشکی، افزود: نظارت بر اجرای قانون و ضوابط و تجهیز بیمارستان ها به سیستم غیرسوز بی خطر ساز پسماند از تاکیدات ما بود که هم اکنون وضعیت تجهیز بیمارستان ها به دستگاههای فعال غیر سوز پسماند پزشکی از اقدامات مهم ما بود. بعنوان مثال در حال حاضر ۹۴.۸ درصد بیمارستان ها مجهز به دستگاههای بی خطرناک غیرسوز بوده و ۱.۷ درصد بیمارستان ها فاقد دستگاه هستند و در این بین ۳.۴ درصد بیمارستان ها دارای دستگاه غیرفعال هستند.
او تفکیک پسماندها و ارتقای وضعیت مدیریت پسماندهای شیمیایی و دارویی را اقدام دیگر در این حوزه برشمرد و اظهار نمود: تفکیک پسماندهای پزشکی مطابق فصل پنجم " ضوابط و روش های اجرائی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته" انجام می شود.
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ضمن اشاره به این که وضعیت تفکیک پسماندهای پزشکی مطلوب است، اظهار نمود: وضعیت فعلی در ۸۹ درصد از بیمارستان های کشور خوب و متوسط ارزیابی می شود.
او ضمن اشاره به حجم روزانه تولید پسماندهای شیمیایی و دارویی در کشور، اظهار داشت: خوشبختانه وضعیت تفکیک پسماندهای شیمیایی و دارویی در ۹۳ درصد بیمارستان های کشور مطلوب است. در این حوزه مدیریت این پسماندها هم اکنون به دو صورت محفظه سازی و تحویل به شهرداری ها (در ۳۸.۹ درصد موارد) و تحویل به شرکتهای دارای مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست (در ۵۷ درصد موارد) صورت می گیرد.
او درباب اقدامات وزارت بهداشت در حوزه ارتقای وضعیت مدیریت پسماندهای حاوی جیوه، اظهار نمود: اقداماتی نظیر اطلاع رسانی، آموزش و تدوین راهنماهای آموزشی، پیشنهاد پروژه حمایت مالی در قالب برنامه های بین المللی و کنوانسیون های مورد تعهد، تدوین دستورالعمل ها و بخش نامه های در رابطه با نحوه مدیریت پسماندهای حاوی جیوه و الزام جایگزینی لامپ ها و تجهیزات پزشکی دارای جیوه با انواع فاقد جیوه، تدوین راهنمای مدیریت پسماندهای حاوی جیوه بصورت فایل الکترونیکی و ابلاغ الزامی بودن جداکننده آمالگام در مراکز و مطب های دندانپزشکی از اقدامات ما درباب مدیریت پسماندهای حاوی جیوه بوده است.
وی به اقدامات اداره متبوع خود در حوزه ارزیابی واحدهای بهداشتی و درمانی درباب نحوه مدیریت پسماندهای پزشکی در قالب پروژه واش( wash in hcfs)، اشاره نمود و اظهار داشت: در مرحله اول اجرای این پروژه ۷۴۶ مورد از واحدهای بهداشتی و درمانی شامل بیمارستان ها و مرکز بهداشتی درمانی در ۲۰ دانشگاه علوم پزشکی منتخب را مورد ارزیابی قرار دادیم و گزارش بررسی های اولیه به سازمان بهداشت جهانی ارائه شده است. از طرفی پایش و نظارت بر اجرای ضوابط و روش های مدیریت اجرائی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی از اقدامات صورت گرفته است.
جندقی ضمن اشاره به این که برنامه نظارتی وزارت بهداشت درباب اجرای ضوابط در سه سطح بیمارستان، دانشگاه علوم پزشکی و ستاد وزارت بهداشت اعمال می شود، در تشریح جزییات این اقدام، اظهار داشت: در سطح بیمارستان اعمال نظارت توسط کارشناس بهداشت محیط مستقر در بیمارستان انجام می شود که در حال حاضر۹۶ درصد از بیمارستان های کشور دارای کارشناس بهداشت محیط تمام وقت مستقر در بیمارستان هستند که کنترل و بازدید روزانه مدیریت پسماند توسط این کارشناس بهداشت محیط مقیم بیمارستان صورت می گیرد. این فرد کنترل و نظارت بر عملکرد دستگاههای بی خطر ساز پسماند و ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی، شیمیایی و مکانیکی دستگاههای غیر سوز بی خطرناک پسماند پزشکی را به شکل روزانه و هفتگی انجام می دهد. از طرفی ارائه اظهار نامه بی خطر سازی پسماند در خصوص بی خطر شدن پسماندهای عفونی و تیز و برنده توسط این کارشناس مقیم صورت می گیرد.
وی اضافه کرد: در سطح دانشگاه های علوم پزشکی شامل مراکز بهداشتی درمانی، مرکز بهداشت شهرستان و مرکز بهداشت استان نیز نظارت و پایش شاخصهای در رابطه با مدیریت پسماند اجرائی شده و نظارت بر اجرای کامل" ضوابط و روش های مدیریت اجرائی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته" صورت می گیرد. همین طور نظارت و پایش استانداردهای اعتبار بخشی بیمارستان ها و نظارت و پایش وضعیت بهداشت محیط بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی به دقت صورت می گیرد. سطح سوم ارائه خدمات نیز انجام پایش های موردی و یا تشکیل تیم های دانشگاهی برای انجام بازدیدهای ضربدری از دانشگاه ها است.
جندقی گام مهم دیگر وزارت بهداشت در حوزه بی خطر سازی پسماندهای پزشکی را همکاری با سازمان ملی استاندارد بمنظور تدوین استانداردها برشمرد و اضافه کرد: در این حوزه اقداماتی نظیر تدوین استاندارد تجهیزات بی خطرسازی پسماندهای پزشکی ویژه به روش حرارت مرطوب، استاندارد پسماند سوزها شامل خاصیت های تاسیسات پسماند سوز، استاندارد پسماند سوزها شامل راهبری تاسیسات پسماند سوز، استاندارد پسماند سوزها شامل خروجی های تاسیسات پسماند سوز، استاندارد پسماند سوزها شامل راه اندازی تاسیسات پسماند سوز، الزامات جمع آوری و تصفیه پسماندهای تجهیزات برقی و الکترونیکی و... انجام شده است.
وی بخش مهمی از اقدامات انجام شده را درباب مدیریت پسماندهای ناشی از همه گیری کووید۱۹ دانست و بیان نمود: در این حوزه با هماهنگی های درون بخشی و هماهنگی با دانشگاه های علوم پزشکی کشور تشدید بازرسی ها و نظارت بر بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی و نظارت بر مدیریت پسماندهای ناشی از اجرای برنامه ملی واکسیناسیون کووید ۱۹ انجام شد. همین طور با هماهنگی با سازمان نظام پزشکی کشور درباب نظارت بر مطب ها نیز فعال بودیم.
رییس مرکز سلامت محیط وکار وزارت بهداشت در خاتمه، اضافه کرد: در همین زمینه از هماهنگی های برون بخشی غافل نشده و اقداماتی نظیر مکاتبه با وزارت کشور، شهرداری و سازمان مدیریت پسماند جهت پیشگیری از فعالیت زباله گردها، مکاتبه با سازمان حفاظت محیط زیست بمنظور هماهنگی با شهرداری جهت همکاری با بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی برای حمل و نقل و دفع پسماندهای تولیدی، مکاتبه با شهرداری تهران درباب همکاری با بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی در حوزه حمل و نقل و دفع و دفن بموقع پسماندهای پزشکی، مکاتبات مختلف با سازمان حفاظت محیط زیست درباب مدیریت پسماند و معیار جدید مدیریت پسماند و تدوین پروتکل الزامات سلامت محیط و کار در برنامه ملی واکسیناسیون کووید۱۹ و نظارت بر مدیریت پسماندهای ناشی از اجرای برنامه ملی واکسیناسیون انجام شد.
گفتنی است در هفته سلامت امسال، چهارشنبه ۲۱ اردیبهشت ماه با عنوان نقش مردم، مسئولین، سمن ها در تولید پاک و مدیریت پسماندها نامگذاری شده است.
منبع: رژیم آسان
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب